Mc²

(uit de cyclus Dark matter)

Joe jaagt die elementen die
onbedaarlijk met gevaarlijke
deeltjes, golven

Modder spuiten op het home
land en de blanke droom
tot zwarte gaten maken

Die bandeloze spoken, boze
met hun vuile rode poten
onze propere hortus slopen

Achter de wereld nog een
en meer nog: verder
denken, ver denken!

–

Joe verjaagt de kosmisch denker
die ’t relatieve van die jacht
geen blik meer waardig acht

Alleen de laatsten der Hopi-indianen
willen nog wel met Groot Hoofd
op de foto en hem vereren

Als verwante geest en geven
hem een nieuwe naam:
Great Relative

En delen dan, voor alle tijd en
ruimte, een vredespijpje met
wat kleine paddo’s

Paffen
peace man,
pacha!

*

Foto – uit 1931, toen Einstein met zijn (tweede) vrouw Elsa op bezoek was bij de Hopi-Indianen. Einstein, tweede van links, met vredespijp en verentooi. De foto werd genomen voor het Hopi House in het Grand Canyon National Park, Arizona, op 28 februari 1931.

mc² – Alom bekend is natuurlijk de Einstein-vergelijking E = mc² waarmee hij de equivalentie uitdrukte van energie (E) en massa (mc²): Energie is gelijk aan massa vermenigvuldigd met het kwadraat van de snelheid van het licht. Het komt er op neer dat massa en energie verschillende vormen van hetzelfde zijn. Einsteins relativiteitstheorie leidde ook tot een nieuwe definitie van ruimte en tijd, die met elkaar verweven zijn. De ruimtetijd is alleen denkbaar als één entiteit die heden, verleden en toekomst bevat. De Einstein-vergelijking beschrijft hoe de ruimtetijd door de zwaartekracht wordt gekromd.

Mc² – waarmee ook de Amerikaanse senator Joseph McCarthy is bedoeld, wiens naam hier ingekort is tot mc². Joseph Raymond McCarthy (1908-1957) was een republikeins politicus, bekend geworden door zijn rabiate heksenjacht in de vroege jaren ’50 op ‘commies’ die het Amerikaanse regeringsapparaat zouden infiltreren. De verdachtmakingen en vervolgingen golden vooral de liberals, al dan niet communistische, linkse intellectuelen, schrijvers, theatermensen, filmers. McCarthy’s complottheorieën vergiftigden jarenlang de culturele en maatschappelijke sfeer in de Verenigde Staten. Tal van intellectuelen werden voor publieke hoorzittingen over on-Amerikaanse activiteiten gedaagd. Veelal ook Europese migranten die in de jaren ’30/’40 voor de Duitse nazi’s en de oorlog naar de VS gevlucht waren. Onder hen ook Albert Einstein, die zich in de groeiende atmosfeer van wantrouwen en verdenkingen steeds ongemakkelijker voelde. Ich hab mich kaum je unter den Menschen so fremd gefühlt als gegenwärtig, oder ist es eine Täuschung durch Vergessen? Das Schlimmste ist, dass nirgends etwas ist, mit dem man sich identifizieren kann. Alles brutal und verlogen, schreef Einstein in een brief aan Gertrud Warschauer, 15 juli 1950, ten tijden van de McCarthy-campagne. In april 1955 is Einstein in het ziekenhuis van Princeton gestorven.

pacha – overigens beschouwden ook de Inca’s al tijd en ruimte als één entiteit die zij pacha noemden. Dat begrip is ook nu nog bij de Indiaanse bevolking van de Andes in gebruik in de talen Quechua en Aymara, die onder druk staan van het opdringende Spaans en Portugees, maar in verschillende delen van Zuid-Amerika nog altijd door zo’n 14 miljoen mensen worden gesproken.